İnsan vücudunun en karmaşık organı olan beynimizin yüzde kaçını kullanıyoruz? sorusu uzun zamandır hepimizin aklını kurcalayan bir sorudur. Bu soru hakkında ise birçok insanın farklı görüşleri vardır. Mesela 2013 yılında yapılan bir ankete göre Amerikan toplumunun yüzde altmış beşi, insanın beyninin yüzde onunu kullandığını sanmaktadır. Ama aslında bu yanlış.
Bu görüşün yanlış olduğu halde bu kadar yayılması ise filmlerde, kitaplarda ileri sürülen bilim-kurgusal gerçeklerinden kaynaklanmaktadır. Eğer izlediyseniz Lucy ya da Limitless gibi filmlerde, insanın beynin çok az bir yüzdesini kullandığı kanıları hakimdir. Bu filmlerin genel kapsadığı görüş ise ‘İnsan beyninin yalnızca yüzde onluk gibi az bir kısmını kullanır bunlar da bizim günlük hayatta yaptığımız, kitap okumak, nesneleri ellerimizle taşımak gibi faaliyetleri kapsar ancak eğer beynimizin yüzde yüzünü kullanıyor olsaydık bir saatte yepyeni bir öğrenebilir, bir kitabı gelişmiş fotografik hafızamız sayesinde sayfa fotoğrafı çeker gibi okuyabilir, objeleri beynimizle hareket ettirmek gibi doğaüstü(psişik) güçlere sahip olurduk’. Ancak bu filmlerde yer alan gerçekle alakası olmayan farazi görüşler, bilimsel teorinin yanlış anlaşılması ve insan kapasitesine dair uçuk bir beklenti sonucudur.
‘ İnsan beyninin tamamını kullanmaz’ teorisi ise ilk olarak 1890’li yıllarda Amerikan psikolojisinin babası olarak da bilinen William James tarafından öne sürülmüştür. James’in ‘İnsan, zihin potansiyelini tam olarak kullanmaz.’ demesi bu teorinin çıkış noktası olmuştur. William James’ten sonra birçok bilim insanı, beynin tam potansiyeliyle kullanılmadığına dair bir sürü sav öne sürmüşlerdir. Kişisel gelişim hakkında kitaplar yazan Amerikalı yazar Dale Carnegie’nin 1936 yılında yayımlanan ve birçok dile de çevrilen ‘Dost Kazanma ve İnsanları Etkileme Sanatı’ başlıklı kitabının önsözünde beyninin sadece yüzde onunu kullanıldığından varsayımsal bir şekilde bahsetmesi ise ‘insan beyninin yüzde onunu kullanır’ söylentisini ortaya atar. Halbuki birçok bilim insanının anlatmaya çalıştığı insanın kendini zorlamadığı ve kapasitesinin aşmaya çalışmadığıdır.
Ama çok bilinen yanlış kanının aksine aslında insan beyninin büyük bir çoğunluğu sürekli olarak aktif çalışmaktadır. Gündelik hayatta yaptığımız konuşmak olsun, su içmek olsun birçok basit denilebilecek aktivitede bile beynimizin yüzde onundan çok daha fazla bir kısmını kullanıyoruz. Beynimiz hiçbir zaman durmayan, dinlenmeyen bir organ öyle ki uyurken bile çalışmaya devam ediyor. Hiçbir bilimsel veriye dayanılmadan söylenen bu beynin yüzde onunu kullandığımız söylentisinin çoğu insan tarafından kabul görmüş olmasının sebebi insanların bu söylentinin gerçek olmasını istemesinden kaynaklanıyor. Düşünsenize şu ana kadar hayatınızda yaptığınız her şey yalnızca beyninizin yüzde onu tarafından yapılabilecek şeyler ise beyninizin geri kalan yüzde doksanı ile kim bilir daha neler yapabilirsiniz? Bu görüş insanlara kapasiteleri, yapabilecekleri şeyler hakkında umut veriyor ve bu yüzden de dünya çapında genel olarak kabul gören bir görüş haline gelmiştir.
Yaklaşık 100 milyar nörondan oluşan beyin vücudumuzdaki en karmaşık organ olup oksijen ve kanın yüzde yirmisini kullanıyor. Tüm hayati fonksiyonların gerçekleşmesini yönetmekten o sorumlu. Hareketlerimizi, duygularımızı, duyularımızı da beyin yönetiyor. Beynin sahip olduğu kapasiteyi daha efektif olarak kullanabileceğimiz beyni eğitmek adına bir sürü teknik vardır. Pi sayısının 67.980 tane basamağından tutun, 30 saniyede bir deste oyun kağıdını ezberlemek gibi gerçek dışı görünen ama Hafıza Sarayı ya da bağlantılı düşünerek beyin jimnastiği yapmak gibi yollarla beynin halihazırda bulundurduğu bilgileri ortaya çıkarmak ya da yepyeni bir bilgiyi öğrenmek mümkün.
İnsan, beyninin gücünün ve kapasitesinin farkında oldukça imkansız gibi görünen çoğu şeyi yapabilir hale gelir, insanın yapabileceklerine dair umuda sahip olması bir şeyleri gerçekleştirmek için atması gereken ilk adım.
DİLAY KALINOĞLU
15 EYLÜL 2020
BALIKESİR HABERCİ GAZETESİ
KAYNAK: https://www.habercigazetesi.net/beyninizin-yuzde-kacini-kullaniyorsunuz/